Pune Dams | पुणे (Pune) शहराला पाणीपुरवठा करणाऱ्या खडकवासला (Khadakwasla) धरणसाखळीतील सध्याच्या पाणी पातळीची माहिती समोर आली आहे. गेल्या वर्षीच्या तुलनेत यंदा पाणीसाठा जास्त असला तरी, उन्हाळ्याच्या तीव्रतेमुळे आणि वाढत्या बाष्पीभवनामुळे पाण्याच्या योग्य नियोजनाचे आव्हान प्रशासनासमोर आहे. एकूण उपलब्ध साठा आणि भविष्यातील गरज लक्षात घेऊन पाण्याचे नियोजन केले जात आहे.
धरणसाखळीतील सद्यस्थिती आणि मागील वर्षाचा आढावा
खडकवासला प्रकल्पाअंतर्गत येणाऱ्या चार प्रमुख धरणांमध्ये मिळून सध्या ११.६६ अब्ज घनफूट (TMC) म्हणजेच ४० टक्के उपयुक्त पाणीसाठा शिल्लक आहे. मागील वर्षी याच काळात हा साठा १०.८४ टीएमसी इतका होता, याचा अर्थ यंदा जवळपास एक टीएमसीने पाणीसाठा अधिक आहे. ही परिस्थिती पुणेकरांसाठी काहीशी दिलासादायक असली तरी उन्हाळ्याची वाढती तीव्रता चिंता वाढवणारी आहे.
या प्रकल्पातील चार धरणांचा विचार केल्यास, टेमघर (Temghar) धरणात ०.३ टीएमसी (१०%), वरसगाव (Varasgaon) धरणात ६.० टीएमसी (४७%), पानशेत (Panshet) धरणात ४.१९ टीएमसी (३९%) आणि खडकवासला धरणात १ टीएमसी (५४%) पाणी उपलब्ध आहे. वाढत्या तापमानामुळे होणारे बाष्पीभवन हे पाणीसाठ्यावर परिणाम करत असल्याने, जलसंपदा विभागाने पाण्याच्या काटकसरीने वापर करण्यावर भर दिला आहे.
पिण्याच्या पाण्याचे व सिंचनाचे आगामी नियोजन
शहराच्या पिण्याच्या पाण्याची गरज आणि जिल्ह्यातील शेतीसाठी उपलब्ध पाण्याचे नियोजन जलसंपदा विभागाने केले आहे. शेतीसाठी रब्बी (Rabbi) हंगामाकरिता १५ जुलै ते १६ फेब्रुवारी या काळात पाणी देण्यात आले होते. आता १५ एप्रिलपासून सुरू होणाऱ्या पुढील आवर्तनासाठी ०.५ टीएमसी पाणी शेतीसाठी उपलब्ध करून दिले जाईल. त्याचबरोबर, १५ जुलैपर्यंत शहराच्या पिण्याच्या पाण्याची गरज भागवण्यासाठी ६.६ टीएमसी पाणीसाठा आरक्षित ठेवण्यात आला आहे.
मान्सूनचे आगमन लांबल्यास किंवा १५ जुलैनंतरही पावसाने ओढ दिल्यास, पिण्याच्या पाण्याची समस्या उद्भवू नये यासाठी अतिरिक्त १.५ टीएमसी पाणी ऑगस्ट महिन्याच्या अखेरपर्यंत राखीव ठेवण्याची तरतूद करण्यात आली आहे. खडकवासला प्रकल्पाच्या कार्यकारी अभियंता, श्वेता कुऱ्हाडे (Shweta Kurhade) यांनी सांगितले की, पुणे शहर आणि जिल्ह्यातील शेतीसाठी पिण्याच्या पाण्याचे योग्य नियोजन केले आहे, परंतु बाष्पीभवनामुळे होणारे नुकसान लक्षात घेता नागरिकांनी पाण्याचा वापर जपून करावा.
