Jain Community | भारतातील जैन समाज लोकसंख्येच्या दृष्टीने (अंदाजे ०.४%) लहान असला तरी, देशाच्या अर्थव्यवस्थेत आणि एकूण संपत्तीमध्ये त्यांचे योगदान आश्चर्यकारकपणे मोठे आहे. उद्योग आणि व्यापारात अग्रेसर असलेला हा समाज एकूण सरकारी करांमध्ये लक्षणीय (अंदाजे २४-२५%) वाटा उचलतो. त्यांच्या या आर्थिक यशामागे नेमकी कोणती कारणे आहेत, हे जाणून घेणे रंजक ठरते. (Jain Community News)
आर्थिक यशामागील मुख्य सूत्रे
जैन समाजाच्या आर्थिक प्रगतीमागे अनेक महत्त्वाचे घटक आहेत. नोकरीपेक्षा व्यवसायाला प्राधान्य देण्याची त्यांची मानसिकता हा यातला प्रमुख भाग आहे. अगदी लहान व्यवसाय असला तरी, तो सुरू करून कठोर परिश्रमाने वाढवण्यावर त्यांचा भर असतो. ते सहसा निरुपयोगी कामांमध्ये किंवा गप्पांमध्ये वेळ वाया घालवत नाहीत आणि कामावर पूर्ण लक्ष केंद्रित करतात. कामालाच ते आपले जीवन मानतात.
या समाजाचे सदस्य एकमेकांना पाठिंबा देतात आणि सहकार्याने पुढे जातात; एकमेकांना खाली खेचण्याची प्रवृत्ती त्यांच्यात सहसा नसते. ते केवळ कमाईतच नाही, तर बचतीत आणि योग्य गुंतवणुकीतही पारंगत मानले जातात. दानधर्मावर त्यांचा विश्वास असला तरी, ते विचारपूर्वक आणि योग्य ठिकाणीच खर्च करतात. त्यांची गणितीय आणि आर्थिक समज तीक्ष्ण असते, ज्यामुळे पैशाचे व्यवस्थापन ते प्रभावीपणे करतात आणि एका व्यवसायातून दुसरा व्यवसाय उभा करण्याची क्षमता ठेवतात.
Jain Community | शिक्षण, नैतिकता आणि सामाजिक बांधिलकी
जैन कुटुंबांमध्ये शिक्षणाला खूप महत्त्व दिले जाते. उच्च शिक्षणामुळे त्यांना चांगली नोकरी मिळण्यास किंवा व्यवसायात यशस्वी होण्यास मदत मिळते. जैन धर्माची अहिंसा, सत्य आणि नैतिकतेची तत्त्वे त्यांच्या व्यावसायिक व्यवहारात विश्वासार्हता निर्माण करतात. ऐतिहासिकदृष्ट्या हा समाज व्यापारउदिमात अग्रेसर राहिला आहे आणि त्यांनी ही परंपरा जपली आहे. त्यांचे सदस्य अत्यंत शांत स्वभावाचे असतात, संघर्ष टाळतात आणि सतत प्रगतीसाठी प्रयत्नशील राहतात.
त्यांची मंदिरे केवळ धार्मिक स्थळे नसून, सामाजिक आणि व्यावसायिक संबंध (नेटवर्किंग) वाढवण्याचे प्रभावी केंद्रही ठरतात. जरी सर्वच जैन व्यक्ती श्रीमंत नसले (या समाजातही विविध आर्थिक स्तर आहेत), तरी सरासरी उत्पन्न आणि संपत्तीच्या बाबतीत हा समुदाय इतर अनेक समुदायांपेक्षा पुढे आहे. गौतम अदानी (Gautam Adani), दिलीप संघवी (Dilip Sanghvi), अश्विन सूर्यकांत दाणी (Ashwin Suryakant Dani) आणि मंगल प्रताप लोढा (Mangal Pratap Lodha) यांसारखे देशातील अनेक मोठे उद्योजक याच समाजातून आले आहेत. शाकाहारी जीवनशैली आणि साधे राहणीमान यामुळेही ते अनावश्यक खर्च टाळून बचत आणि गुंतवणुकीवर लक्ष केंद्रित करू शकतात.
